Voortvloeisels uit dromen en actieve imaginaties
De tentoonstelling Uit het paradijs, van het Bijbels Museum en Museum Krona, laat zien hoe hedendaagse en historische kunst geïnspireerd op de visie van dieptepsycholoog Carl Jung (1875-1961) nog altijd nagalmt onder kunstenaars. De vijf getoonde schilderijen van Ralf Kokke zijn doordrenkt van het onbewuste. Dat geldt zeker voor Draken en Dapperheid.
Een vuurspuwende draak vult het grote canvas en vernietigt de stad. Ralf Kokke (1989) schilderde Draken en Dapperheid in 2022 net na de coronacrisis toen hij in een moeilijke periode zat. ‘Ik was met mezelf in conflict en er waren bepaalde uitdagingen die ik moest aangaan in het leven.’ Hij schilderde het werk in ongeveer een week tijd. ‘Heel snel, als het in mijn hoofd zit, moet het eruit.’ Kokke maakt zelf zijn verf: ‘Ik gebruik pigmenten en acrylbindmiddel en kan naar eigen smaak vulmiddelen als krijt en houtstof toevoegen. Ik wil een korrelige textuur, zodat het onbewust archaïscher lijkt en doet denken aan grottekeningen met hun grove ondergrond.’
Aan Draken en Dapperheid gaat een bijbehorend schilderij vooraf: De Boodschap van de Sterrenwacht (2022). Op dit eerste werk, geïnspireerd door het Bayeux-wandtapijt, aanschouwt een man een komeet die neerdaalt. ‘De komeet staat voor de geboorte van een draak; een voorspelling van iets wat gaande is.’
De draak heeft een zijdelingse pose die verwijst naar hoe Sumeriërs en Egyptenaren afbeeldingen maakten. ‘Dat is voor ons een herkenbare manier om naar afbeeldingen te kijken; dat hebben we duizenden jaren zo gedaan.’ Het lijkt een mensenlichaam met een drakenkop? ‘Mensen zijn soms ook draken en dagen ons uit,’ lacht Kokke. ‘Ik zou mezelf niet dapper willen noemen, maar dapperheid verwijst wel naar het overwinnen van de draak. Bijvoorbeeld als je moet samenwerken in een uitdagende situatie die je niet op een positieve manier prikkelt, dan blijkt dat vaak tegelijk ook je grootste leermeester te zijn, dat weet ik uit ervaring. Door te leren samenwerken met zoveel mogelijk mensen, ook draken, ontwikkelen we ons. Je moet draken niet uit de weg gaan, maar ermee dealen.’
Wezens als draken komen voort uit Kokkes meditaties: ‘Ik beoefen actieve imaginatie waarbij ik in contact treed met alles wat, vooral beeldend, bij me opkomt. Sinds mijn jeugd heb ik last van nachtmerries en ook overdag had ik als kind moeite om dromen en realiteit te scheiden. Het is wel minder geworden, maar nog steeds heb ik nachtmerries en dromen waaruit ik soms schreeuwend wakker word. Wat helpt is dat ik notities van dromen maak in tekst en in beeld. Tekenen, schilderen en mediteren zijn voor mij manieren om al die beelden te kanaliseren. Als ze naar boven komen en ik heb ze een plekje gegeven in een tekening, zakken ze weer weg in het onbewuste.’
Kokke studeerde tien jaar geleden af aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en was dit jaar genomineerd voor de Koninklijke Prijs voor de Vrije Schilderkunst. ‘Het is een heel grote eer; ik ben begonnen in 2015 met een expositie in een buurthuis en nog geen tien jaar later hang ik in het Koninklijk Paleis. Het is een droom die uitkomt, ik moet mezelf elke dag wakker knijpen om het te geloven.’
Museum Krona Veghelsedijk 25 5401 PB Uden +31 (0)413 26 34 31 www.museumkrona.nl Geopend van dinsdag t/m zondag van 11.00-17.00 uur. De tentoonstelling Uit het paradijs. Kunst, mythologie, psychologie is een productie van Bijbels Museum en Museum Krona en is te zien t/m 16 maart 2025. Zie ook www.bijbelsmuseum.nl