Onbegrensde ruimte
De reikwijdte van Nederland ervaar je goed tijdens een tocht vanuit de Randstad naar het zuidelijkste deel van Zeeland. Daar in Zeeuws-Vlaanderen is, te midden van uitgestrekte akkers, het atelier van Maartje Korstanje (1982) gevestigd. Ze streek er zes jaar geleden neer, met haar ouders en haar toenmalige partner, Iris Cornelis. Op deze plek vindt ze de ruimte die ze nodig heeft, want Korstanjes werk is groot. Tijdens het proces wordt pas duidelijk hoe de organische vormen van papier-maché gaan worden. “Ik ben daar steeds meer op gaan vertrouwen,” zegt ze, “maar ik weet wel dat ik veel uren met mijn handen moet maken.”
Haar atelier kent geen beperkingen, maar de ingang van een museum soms wel. Zo nodig zet ze de zaag in haar beelden, om die vervolgens binnen in de locatie weer op te bouwen. “Ik vind het mooi om dingen te maken die voelen als een olifant in de kamer: hoe kan het hier überhaupt gekomen zijn?”
Korstanje is opgeleid aan de Akademie voor Kunst en Vormgeving St. Joost in Breda en het Sandberg Instituut in Amsterdam. Ze wordt als ‘Bewezen talent’ ondersteund door het Mondriaan Fonds en werd in 2014 genomineerd voor de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs.
‘Kunst en recreatie’ is het devies op het voormalige boerenerf VierVaart in Groede. Naast het atelier bestieren Korstanje, haar ouders en Iris er een camping, een biologische moestuin, een kunstenaarsresidentie en een expositieruimte.
Waarom heeft u gekozen voor deze opzet en omgeving?
“Ik ben opgegroeid op het Zeeuwse platteland, maar noordelijker, aan wat we ‘de overkant’ noemen. Daarna heb ik ongeveer vijftien jaar op andere plekken in Nederland en in het buitenland gewoond. Deze uithoek van Zeeland was nieuw voor ons allemaal. We zochten met ons vieren een locatie waar we verschillende dingen naast elkaar kunnen ontwikkelen, die elkaar overlappen en aanvullen.”
Werkt het zoals jullie gedacht hadden?
“Vakantievieren op het platteland en hedendaagse kunst beleven blijkt een mooie combinatie. Het is laagdrempelig, maar we streven naar hoogwaardige tentoonstellingen. Er is hier in de omgeving behoefte aan meer beeldende kunst en er komen kunstminnende vakantievierders uit de rest van het land.”
En u heeft veel ruimte nodig voor uw werk?
“Ruimte is voor mij prioriteit nummer een. In mijn vorige atelier, op de NDSM-werf in Amsterdam, kon ik maar aan één beeld tegelijk werken. Voor een tentoonstelling is dat onhandig; ik wil zien hoe werken met elkaar zijn te combineren. Ook bekijk ik graag mijn werk van een afstandje. Hier kan dat.”
Komen campinggasten kijken als u aan het werk bent?
“Mijn atelier is als de keuken, dat is privé. Ik vind het fijn om het werkproces voor mezelf te houden, zodat ik niet beïnvloed word en autonome beslissingen blijf maken.”
Hoe trof u deze ruimte waar nu uw atelier zit aan?
“Dit was een vervallen schuur, onderverdeeld in verschillende ruimtes en stalletjes. Dat gaf de mogelijkheid om er zelf helemaal onze eigen draai aan te geven. We maakten veel lichtdoorlatende platen in het dak, zodat ik veel daglicht heb, en een verdieping voor opslag. Ik heb hier een takel en een palletlifter en een grote schuifdeur naar buiten. In mijn ‘borduurcave’ staan mijn ontwerpcomputer en borduurmachine. Ik overweeg nog een keramiekatelier.”
Waar werkt u nu aan?
“Ik maak een installatie van vijf beelden voor de tentoonstelling ‘Coda Paper Art’. Dagelijks kijk ik wat een beeld nodig heeft, hoe het is opgedroogd na een vorige werksessie. Als gedeeltes nog nat zijn van de lijm, maak ik alvast nieuwe onderdelen van droog karton – een soort bouwstenen. Ik haal met een elektrische zaag delen weg die te veel zijn. Die onderdelen gebruik ik opnieuw, het is een soort recycling. Ik werk vaak aan meerdere beelden tegelijk.”
Levert uw werk u weleens kopzorgen op?
“Ik vind rust in het werken zelf; het is best meditatief. Soms ben ik uren met mijn handen in de weer, op een afstand van dertig centimeter van mijn werk. Dan ben ik niet reflectief met een beeld bezig, maar technisch. Ik vertrouw op de ervaring die in mijn handen ontstaan is door het vele kneden en ‘patchworken’ van laagjes karton.”
Hoe komt u aan de stapels bouwmateriaal die hier liggen?
“Het is gewoon huis-tuin-en-keukenkarton van gebruikte dozen, die ik ‘upcycle’. Ze kennen me hier in de buurt. Bij bepaalde winkels mag ik het karton uit de papiercontainers ophalen. Eens in de zoveel tijd laad ik mijn auto vol.”
Droomt u weleens over uw werk?
“Gek genoeg niet. Als ik lesgeef aan kinderen, als kunstenaar in de klas, vergelijk ik mijn werk weleens met een droomwereld. Want de wereld die ik om mij heen creëer, is er een die de realiteit ergens raakt, maar daar ook weer los van komt; ontstaan uit mijn verbeelding. Je kunt die niet een-op-een koppelen aan de echte wereld.”
Werk van Maartje Korstanje is te zien op ‘Coda Paper Art’, Coda Apeldoorn, tot en met 12 november, coda-apeldoorn.nl
In de wijk De Heeze in Apeldoorn wordt deze zomer een permanent keramisch werk geplaatst, aan de achterzijde van het gebouw De Graanhof.
Zie ook maartjekorstanje.nl